Yönetmeliğe uygun belli aralıklarla iş ekipmanlarına test kontrol ve analiz yapılması işlemidir. ‘İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ gereğince işletmelerde çalışır vaziyette bulunan cihazların, kullanılan ekipmanlar ile tesisatların ve tezgahların iş güvenliğine uygun bir şekilde olmasını sağlamak adına yapılması zorunlu kontrollerdir. Yönetmelik ve yönetmelikte belirlenmiş azami süreler gereği, kuruluşları veya işletmeler risk analizi sonuçlarının değerlendirmesindeki muayene periyotlarına göre, periyodik kontrolü yaptırmalılardır.
Periyodik Muayene Nedir?
Günümüzde teknoloji her sektörde hayatımızı kolaylaştırıyor. Teknoloji ile makine, aksam ve ekipmanları iş hayatımızda sıkça kullanmaktayız. Bu teknolojilerin güvenli çalışması insan hayatı açısından çok önemlidir. Kazaların olmaması için düzgün ve güvenli çalışmaları gerekir. Güvenli çalışmaları için Kanun ve standartlarla da gerekli tedbirlerin alınması zorunluluk haline getirilmiştir. İş ortamında kullanılan teknolojilerin sebep olacağı kaza risklerini en aza indirmek için iş güvenliğine uygun periyodik muayenelerin yapılması zorunluluktur.
İş ekipmanlarının, “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ve ilgili standartlar göz önünde bulundurularak düzenli aralıklarda kontrollerinin yapılması işlemleri Periyodik Muayene olarak tanımlanmaktadır. İş ekipmanlarından kaynaklı kaza risklerini en az seviyelere indirmek için periyodik muayenenin düzenli aralıklarla yapılması işletmelere hem maddi hem manevi hem de hukuksal olarak bir avantajdır. İş güvenliğine uygun periyodik kontrolün düzenli olarak yaptırılması işletmelerin maddi, manevi ve hukuksal olarak zarar görmesinin önüne geçmektedir.
İş Ekipmanlarında elektrik tesisatları, kaldırma ekipmanları, basınçlı kaplar, bazen çalışma koşullarına bazen kullanım koşullarına bazen de kullanım süresine bağlı olarak zaman içerisinde bozulmaya başlayabilmektedir. Bu ekipmanlar bozulmaya başladığı zaman gerekli tedbirler alınmazsa beklenmeyen zamanlarda işlerin aksamasına sebep olabilir. İstenmeyen kazalar yaşanmasına sebep olabilir. Ayrıca bozulmaya başlaması teknolojik cihazların kullanım ömrünü etkilemektedir. Bu yüzden belli aralıklarla cihazların bakımlarının yapılması gerekmektedir. bakımları yapılırken emniyetli çalışıp çalışmadığı da değerlendirilmelidir. Bu değerlendirme de periyodik muayene ve kontrolü ile sağlanabilir.
Periyodik muayene ile ekipmanların emniyetli bir şekilde çalışıp çalışmadığının değerlendirilmesi hem insan sağlığı açısından hem de cihazların güvenli kullanılması açısından çok önemlidir. Ayrıca cihazların daha uzun ömürlü kullanılmasını sağlatarak işletmelere ekonomik kazanç sağlar. Cihazların yenilenmesini geciktirir. İş teslimatlarında cihazlar ve tesisatlar kaynaklı aksamaların da önüne geçilir.
Periyodik muayene ve kontrolü iş performasının artmasında etkilidir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yürütmesinde olan Periyodik Muayene ve Kontrolü bir iş yerindeki kaza riskini en aza indirir. İş ekipmanlarının periyodik muayene kaza risklerini en aza indirirken bir iş yerinde iş performansının da artmasını sağlamaktadır.
Türkak onaylı Periyodik kontrol kapsamında muayeneye başlandığında öncelikle bir cihaza, ekipmana veya tesisata ait tüm özellikler incelenerek kayıt altına alınır. Sonrasında gerekli öçlümler yapılır. Ölçümler sonrasında ekipmanlara bir takım deneyler yapılır. Yapılan deneylerden sonra kayıt altına alınan değerlerle karşılaştırılır. Yapılan bu kapsamlı kontrol ekipmanların hem kullanım süresini uzatır. Hem de güvenlik tedbirlerinin alınmasını sağlar.
İşletmeler bir iş yerindeki riskleri saptamak ve değerlendirmek zorundadır. Çalışma ortamındaki risklerin önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınması tamamen işverene ait bir sorumluluktur. Çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği açısından gerekli önlemleri almaktan sorumludur. Ayrıca bu önlemlere uyulup uyulmadığını da takip etmek işverenin sorumluluğundadır. Mevcut olan uygunsuzlukların giderilmesini sağlamaktan da sorumludur.
Periyodik kontrollerin yaptırılması kanuni bir sorumluluktur. Bu sorumluluklar Yönetmeliklerde ve kanunlarda ayrıntılarıyla belirtilmektedir.
Yönetmelik gereği bir iş yerinde bulunan tüm ekipmanlara ait ayrı ayrı özel periyodik kontrol yapılmalıdır. Yönetmeliğe göre ekipmanların muayeneleri Ulusal ve Uluslararası standartlarda belirtilen aralıklarla yapılması zorunluluktur. Ürünün üretici firma tarafından verileri ile teknik gereklilikleri kontroller yapılırken dikkate alınmalıdır. Makine, alet ve tesisatlar ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Muayenede tespit edilen bulgular kazaların önlenmesinde etkili olmaktadır. Ayrıca ekipmanların problemsiz çalışmasını sağlayarak bir iş yerinde en iyi verimin alınmasına katkıda bulunmaktadır. Üretim kayıplarını önlemekte önemli bir kontroldür. Hem çalışanın hem de işverenin maddi, manevi ve hukuksal oluşabilecek zararlarını önleyen bir yönetmeliktir.
Akredite şekilde hizmet veren firmamız aynı zamanda; Asansör Bakım İşletme yönetmeliği çerçevesinde de ‘A Tipi Muayene’ kuruluşu olarak piyasaya arz edilmiş asansörlerin muayene hizmetlerini de sürdürmektedir. Türkak Akreditasyonuna sahip A tipi İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre A1 Belgelendirme ve Muayene, kaliteli ve hızlı bir hizmet vermektedir. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin amacı işyerlerinde kullanılan iş ekipmanlarının sağlık ve güvenlik şartlarını belirlemektir. Ulusal ve uluslararası standartta, yönetmelikte belirtilen kriterlerde, üretici verileri ve teknik gereklilikler dikkate alınarak, muayene ve kontroller yapılmalıdır. Bu yönetmelik hem işçiyi hem de iş vereni koruyan bir yönetmeliktir.
Periyodik Muayene İçin Sizi Arayalım
Periyodik Muayene ve Kontrolü Yapılmasının Avantajları
- Periyodik kontrol sağlıklı bir iş ortamı sağlar.
- İş ortamında huzurlu çalışma koşulları sağlar.
- İnsan ve teknolojiler ilişkisine katkıda bulunur.
- Makine ve ekipmanların güvenli olarak kullanılmasını sağlar.
- Aksamaların önüne geçerek bereketli bir üretim imkanı sağlar.
- Verimli bir üretim yapılmasına katkıda bulunur.
- Verimli çalışma koşullarını düzenler.
- Teknolojik ekipmanların kullanım süresini uzatır.
- Tesisatların güvenli bir şekilde kullanımını sağlar.
- Elektrik tesisatı topraklama ölçümleri ile ilgili riskler önlenir.
- İş kazalarının önüne geçilir. Kaza riskleri en aza indirilir.
- Çevre kirlenmesinin önüne geçilir.
- Yapılan bakım ve periyodik kontroller sayesinde olası iş kazaları önlenir.
- İş güvenliğine uygun koşullar sağlanmış olunur.
- Türkak onaylı yönetmeliğe uygun ölçümler ile can ve mal güvenliği korunur.
- İş ekipmanlarının Türkak Onaylı periyodik kontrolleri ile ilgili yasal zorunluluklar yerine getirilmiş olunur.
Periyodik Kontrolü Hangi Kuruluşlar Yapabilir?
ISO/IEC 17020 standardında yetkilendirilmiş kurum veya kuruluşlar yapabilir. Akreditasyon, yetkilendirme ve eğitim zorunluluğu getirmeye, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilidir. A1 Belgelendirme, TÜRKAK tarafından akredite edilen bir kuruluştur.
A1 Belgelendirme güvenilir, etkin ve doğru çözümleriyle iş yerinizdeki kaza risklerini değerlendirelim. İş ekipmanlarınızın periyodik muayene ve kontrolü ile iş yerinizdeki kaza riskni en aza indirin.
Periyodik Muayene Nasıl Yapılır?
Ağırlık testleri, görsel testler, hidrostatik testler, tahribatsız muayeneler ve cihazlarla testler şeklinde muayene ve kontrol yapılmaktadır. Ağırlık testlerinde, kaldırma iletme ekipmanlarına, tipine ve standartına uygun ağırlık testi uygulanır. Yangın tesisatları hidrostatik test ile ve ayrıca havalandırma tesisatları gibi görsel kontroller yapılarak muayene edilmektedir. Görsel ve cihazlar kullanılarak da, elektrik tesisatları, topraklama ölçümleri ve paratoner testleri muayene yapılmaktadır.
Yönetmeliğe göre elektrik tesisleri, kaldırma ekipmanları, kaldırma ve iletme makineları, basınçlı kaplar, tezgahlar ve yangın sistemleri kontrol edilmelidir. Muayeneleri teknik öğretmenler, teknikerler ve konusunda uzman mühendisler tarafından yapılmalıdır.
Hangi Makine ve Ekipmanların Kontrol ve Muayene Yapılmalıdır?
Bir işi yerine getirmek için kullanılan, araç ve gereçlerin tümü, iş ekipmanıdır. İş ekipmanı bir işi yerine getirir iken kullanılan araç ve gereçlerin tümüdür. Bu araç ve gereçler, makine, alet, tesisat ve tesistir. İş ekipmanlarının sağlıklı olarak işlevlerini yerine getirmesi gerekmektedir. Tehlike arz etmemelidir. Piyasaya verilen ekipmanların kurulum ve çalışma şartlarının, yönetmeliğe uygun olması gerekmektedir. İmalat kadar, imalat sonrası da önemlidir. Kurulum yapılır, sonrasında yapılan periyodik muayene incelemesinin ardından kullanıma alınması gerekmektedir. Sonrasında, kullanıcı tarafından düzenli olarak bakımları yapılmalıdır. Kullanıcılar, iş başlangıçlarında, günlük ve haftalık kontrol etmelidir.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre bir kuruluşta kullanılan makineler, aletler, tesis ya da tesisatlar muayene edilir. Yönetmelik kapsamında, iş ekipmanları; Basınçlı kaplar, kaldırma iletme ekipmanları, tesisatlar, elektrik tesisatları ve tezgahlar olmak üzere dört ayrı grupta ele alınmış.
A) Basınçlı Kaplar
Genel olarak 0,5 bar ve üzerindeki basınçlar altında çalışan iş ekipmanlarına, basınçlı kaplar denilmektedir.
- Kalorifer Kazanları,
- Kızgın Su Kazanları,
- Kızgın Yağ Kazanları,
- Buhar Kazanları,
- Otoklavlar,
- Hava Tankları,
- Kompresörler,
- Hidroforlar
- Genleşme Tankı
- Boyler
B) Kaldırma İletme Ekipmanları
Bir yükün yer değiştirmesini sağlayan, indiren ve kaldıran tüm makinalara "Kaldırma ve İletme Ekipmanları" denir. Eğer makine, kesikli taşıma işlemi yapıyorsa, Kaldırma Ekipmanı olarak tanımlanır. Eğer bir makina, sürekli taşıma işlemi yapıyorsa, iletme ekipmanı olarak tanımlanır. İş kazalarının yaşanmaması için kaldırma ve iletme makinelerinin muayenesi ihmal edilmemelidir.
- Vinçler (Gezer Köprülü Vinçler, Portal Vinç)
- Mobil Vinç
- Kule Vinç
- Caraskal
- Forklift
- Araç Kaldırma Lifti
- Transpalet
- Platform
- Mekanik, Hidrolik, Pnomatik Kaldırıcılar
C) Tesisat
- Yangin Tesisatı
- Havalandırma
D) Elektrik Tesisatı
A1 Belgelendirme, deneyimli kadrosuyla, sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliğinde göre, iş ekipmanlarının kullanımında, hızlı, kaliteli ve profesyonel muayene hizmeti sunmaktadır.
- Elektrik Tesisat Uygunluğu
- Topraklama Ölçümü
- Paratöner Kontrolü
- Aydınlatma
- Makine Elektrik İzolasyon Testi
- Termal Kamera
E) ISG Ortam Ölçümleri
- Gürültü
- Toz
- Aydınlatma
- Termal Kontrol
Periyodik Muayene ve Kontrolü Aralığı Nedir?
İş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliğine göre muayene sıklığı aşağıdaki gibidir.
Ek III Madde 1.4: Eğer iş ekipmanının kontrol süresi ve kriterleri standartta belirtilmemiş ise, imalatçının belirlediği süre ve kriterlerde yapılır. İmalatçı bir aralık ve kriter belirlememiş ise, yapılacak olan risk analizi sonuçlarına göre belirlenen aralıklarda yapılır. Bunun için iş ekipmanının analiz yapılacak işyeri ortam koşulları, ekipmanın kullanım sıklığı ve kullanım süresi dikkate alınır. Risk analizi tespit edilirken, çalışma koşulları, kullanıcıların doğru bilinçte hareket etmeleri, kullanım sıklığı çok dikkatli değerlendirilmelidir. Bakım ve arıza kayıtlarının çok iyi değerlendirilmesi gerekir. Bir bütün olarak değerlendirildiğinde, muayene sıklığı belirlenir. Belirlenen kontrol aralığının bir yılı aşmaması gerekir.
Makine ve Ekipmanların Periyodik Muayene ve Kontrolleri Yapılmadığı Takdirde Ne Olur?
Makine ve ekipmanlarının muayene ve kontrollerinin yılda en az bir kere yapılmaması ve muayene ve kontrollerin eksikliğinden kaynaklanan iş kazaları durumunda işyeri sahibi ve/veya yöneticileri birinci derecede sorumlu tutulur.
Periyodik Muayene Öncesi Yapılması Gereken Hazırlıklar;